در مورد تغذیه به طور کلی اطلاعات دقیق و خاصی وجود ندارد و مطالعات انجام شده تا این زمان همگی توصیفی و پیشنهادی بوده است و همینطورهمخوانی زیادی هم بین نتایج مطالعات مختلف وجود نداشته و به همین دلیل براساس آنها نمیتوان با اطمینان دستور غذایی خاصی را به بیماران توصیه نمود.
اما با توجه به این که در بعضی از این مطالعات رژیم غذایی کم چربی و مصرف میوه و سبزیجات با کاهش خطر عود همراه بوده میتوان به بیماران پیشنهاد مصرف چربی کمتر و میوه و سبزیجات بیشتر را داد.
اما باز هم نمیتوان گفت که تغذیه و رژیم حتما موجب کاهش خطر عود سرطان پستان گردد، و این نامشخص است.
به طور کلی ترکیبات آنتی اکسیدان و بعضی ویتامین های خاص مانند ویتامین C، A و ویتامین E میتوانند اثرات ضد سرطان داشته باشند اما تضمینی هم در این رابطه وجود ندارد که استفاده از این مواد حتما مانع بروز سرطان شود و همچنین تاثیر این مواد بر عود سرطان پستان کاملا نامشخص است به همین دلیل توصیه خاصی برای مصرف این مواد وجود ندارد.
همان طور که قبلا گفته شد در بعضی مطالعات نتایجی به نفع تاثیر مثبت مواد غذایی گیاهی بر کاهش عود سرطان پستان دیده شده اما این یافته ها در سایر مطالعات تایید نشدند. به همین دلیل نمیتوان بیماران را از مصرف گوشت قرمز کاملا منع نمود.
در برخی از تحقیقات مصرف غذای کم چربی و مصرف میوه و سبزیجات با کاهش عود سرطان پستان همراه بوده ما تاثیر مصرف مطلق مواد غذایی گیاهی در میزان عود سرطان پستان مشخص نیست.
در واقع مطالعات مختلفی تاثیر مثبت فعالیت ورزشی را بر کاهش عود سرطان پستان نشان دادند اما درمورد میزان این فعالیت توافق مشترکی نیز وجود ندارد.
در مورد نوع فعالیت ورزشی و میزان این فعالیت ها توافقی وجود ندارد و نمیتوان همچنین ورزش خاصی را توصیه نمود. اما به طور کلی فعالیت ورزشی به مبتلایان به سرطان پستان توصیه میشود.
لنف به مایع میان بافتی که مایعی شفاف بوده حاوی پروتئین و گلبولهای سفید خونی است گفته میشود و این مایع توسط مجاری لنفاوی جمع آوری شده و از غدد لنفاوی عبور کرده و در نهایت به گردش خون تخلیه میشوند.
در واقع پس از جراحی با قطع مجاری لنفاوی ناحیه زیربغل تخلیه لنف اندام را مختل میکند، لنف در اندام جمع میشود و باعث افزایش حجم اندام میشود اما باید دانستآنچه که موجب بروز لنف در بدن میشود جراحی خود پستان نیست بلکه این جراحی در ناحیه زیربغل است که به علت قطع مجاری لنفاوی زمینه ساز بروز لنف در اندام میگردد.
در واقع پس از نمونه برداری از غده لنفاوی نگهبان آمار نشان داده احتمال ایجاد لنف ۵درصد می باشد اما با تخلیه کامل بافت لنفاوی زیربغل به احتمال ۱۵ تا ۲۰ درصد ایجاد لنف را درپی خواهد داشت.
در بیمارانی که تخلیه کامل بافت لنفاوی زیربغل ( دیسکسیون آگزیلاری ) انجام می گردد ، و بیمارانی که دچار چاقی، درگیری وسیع لنفاوی، پرتودرمانی هستند وهمچنین درمواردی که ترمیم زخم جراحی با تاخیر صورت پذیرد ایجاد لنف امکان پذیر است.
از مهمترین و زودرس ترین علائم ادم لنفاوی سنگینی و احساس درد گنگ و پری در اندام است که به علت تجمع مایع لنف ایجاد میشود ,ودر مرحله بعد اندام کم کم متورم میگردد که با بالا گرفتن اندام، ماساژی که توسط خود بیمار داده شود و استراحت برطرف میگردد. این مرحله بهترین مرحله برای انجام درمان موفق است.مرحله بعدی ادم لنفاوی حالتی است که اندام به طور واضح متورم و سفت است. این مرحله ای است که درمان آن مشکل تر شده و حتی ممکن است پایدار باقی بماند.
رعایت این موارد از تشدید لنف ادم جلوگیری میکنند.
در ئاقع پیشرفت ادم لنفاوی میتواند منجر به بروز زخم های مقاوم به درمان و حتی نوع خاصی از سرطان نیزگردد. البته بروز سرطان به ندرت اتفاق افتاده و ۱۵ تا ۲۰ سال پس از بروز لنف ادم ایجاد میگردد.
مجموعه ای از اقدامات درمانی شامل ماساژ درمانی، ورزش های خاص، استفاده از پوشش های فشاری ویژه لنف ادم، حفاظت از پوست، بالا گرفتن اندام و لیزر کم توان میتوانند لنف ادم را برطرف سازند که البته حتما لازم است توسط افراد مجرب انجام بگیرند.
اگر ورزش و فعالیت های بدنی موجب آسیب (زخم) اندام نشوند خطر لنف ادم را بیشتر نمی کنند.
یکی از روش های درمانی سرطان رادیوتراپی می باشد که در آن با استفاده از پرتو(اشعه) های خاصی مانند ایکس، گاما و الکترون تغییراتی در DNA سلولها اتفاق می افتد و این امر باعث میشود امکان تکثیر از سلول ها سلب شده و در نهایت منجر به مرگ سلول های سرطانی گردد.
پرتودرمانی به دلیل اینکه جز درمانهای موضعی است عموما عوارض آن هم موضعی و فقط شامل سوختگی خفیف پوست میباشد.
از مهم ترین موادری که لازم است پرتودرمانی انجام شود عبارتند از:
عموما در مرحله ی بعد از پایان جراحی و شیمی درمانی قرار گرفته و انجام میشود. اما روش جدیدی هم وجود دارد که در موارد خاصی میتوان حین عمل جراحی پرتودرمانی را انجام داد.
معمول و رایج ترین روش پرتودرمانی به صورت خارجی است که پرتوهای مورد نظر توسط دستگاه شتاب دهنده خطی در مسیری مماس با ناحیه ای که قرار است پرتودرمانی شود به بدن تابانده میشوند. با این روش کل بافت پستان تحت پرتودرمانی قرار میگیرد. روش های دیگر که در آنها فقط بخشی از پستان تحت پرتودرمانی قرار میگیرد عبارتند از:
در واقع روشی است که پس از برداشتن توده سرطانی سردستگاه شتاب دهنده خطی وارد حفره خالی شده از تومور میشود ( محل جراحی ) و در مدت معینی مقدار معینی از پرتو الکترون به آن ناحیه از پستان داده میشود.
خیر، میتوان گفت که این روش در واقع برای اغلب بیماران قابل استفاده نیست بلکه برای آن دسته از بیماران خاصی که سنشان ۶۰ سال یا بیشتر است که تومورشان فقط یک کانون دارد و اندازه آن تا ۳ سانتی متر باشد انجام می گردد.در این انتخاب باید حساسیت و دقت زیاد انجام شود و معیارهای تخصصی بیشتری هم وجود دارند.
در واقع به از بین بردن سلولهای سرطانی با استفاده از داروهای خاص گفته میشود. داروهای شیمی درمانی باعث از بین رفتن سلولهای درحال تقسیم شده و بیشترین آسیب را به این سلولها میزنند زیرا یکی از بارزترین خصوصیات سلول های سرطانی سرعت در تکثیرآنهاست.
این داروها به محض اینکه سلول ها وارد مرحله ی تکثیر میشوند آنها را از بین میبرند. در بافتهای طبیعی بدن تعداد سلولهای درحال تقسیم بسیارکم هستند و به همین دلیل آسیب کمی هم به آنها وارد میشود.
برای جلوگیری از احتمال وجود سلول های سرطانی و از بین بردن سلول های باقی مانده پس از جراحی تومور و این روش احتمال بهبود را بسیار افزایش داده و تکمیل کننده روند درمانی است.
تزریق مجموعه داروهایی است که با فاصله زمانی حدود ۳ هفته به بیمار تجویز میگردد. این داروها عارضه هایی پس از مصرف به همراه خواهند داشت که در این فواصل زمانی برطرف میشوند و بدن بیمار آمادگی دریافت سری بعدی داروها را پس از گذشت این فاصله زمانی بدست خواهد آورد.
عوارض آن در زمان استفاده و یا پس از استفاده از داروها در بیمار دریافت کننده بروز می یابند و این عوارض ها که در زمان استفاده ایجاد میشوند معمولا گذرا و قابل برگشت هستند. شایع ترین این عوارض عبارتند از تهوع، استفراغ، ریزش موها و کاهش سلولهای خونی . عوارض درازمدت این داروها عبارتند از نارسایی تخمدان ها، اختلالات قلبی.
به دلیل سرعت بالای تکثیری که فولیکولهای مو دارند به سرعت تحت تاثیر داروهای درمانی قرار میگیرند که نتیجه آن ریزش موها است. اما پس از پایان معمولا موها دوباره همانند اول رشد خواهند کرد.
لزوما نه، زیرا انجام آن معیارهای مشخصی دارد. مثلا وقتی غدد لنفاوی زیربغل درگیر شده باشند شیمی درمانی ضرورت پیدا میکند و یا در تومورهایی که از نظر گیرنده هورمونی (استروژن و پروژسترون) منفی هستند انجام آن لازم خواهد شد.
سرطان هایی که از طرق غربالگری پیدا میشوند معمولا در مراحل خیلی زودرس شناسایی میشوند و احتمال نیاز به شیمی درمانی در آنها کمتر است و اما درمقابل سرطان هایی که با تاخیر شناسایی میشوند به احتمال زیاد نیاز پیدا خواهند کرد.
در سه حالت قبل از جراحی انجام می شود:
براساس تحقیقات عدم درمان سرطان پستان، پس از زمان متوسط ۲ الی ۷ سال با مرگ همراه خواهد بود. امروزه حدود ۹۰ درصد بیماران در پایان ۵ سال زنده اند و البته در مراحل زودرس بیماری این آمار بیش از ۹۸ درصد بیماران را شامل می گردد.
عوامل زیادی دراین موضوع موثرند اما مهمترین آن ها عبارتند از: اندازه تومور، درگیری غدد لنفاوی ، درگیری سایر نقاط بدن ، وابسته به هورمون بودن تومور، وضعیت HER2 ، خصوصیات تومور در بررسی پاتولوژی و بسیاری عوامل دیگر.
واضح است که تشخیص زودرس بیماری مهمترین عامل بهبود پیش آگهی است مهمترین دلیل غربالگری همین نکته است. تشخیص زودرس بیماری قابل تغییر دادن نیست از بین عوامل قابل تغییر پیگیری دقیق درمان بسیار مهم است.
در مرحله زودرس درصد بیمارانی که در پایان ۵ سال زنده اند ۹۸/۵ درصد، در مرحله موضعی پیشرفته ۸۴/۶ درصد و در مرحله پیشرفته که سایر مناطق بدن درگیر بیماری میشوند این آمار به ۲۵ درصد می رسد.
در مرحله صفر که بیمارانی هستند که در غربالگری تشخیص داده میشوند و سلولهای سرطانی محدود به داخل مجاری شیری هستند، ۱۰۰ درصد بیماران در پایان ۵ سال زنده می مانند.